Het endorfine systeem uit balans

We leven in een tijdsgeest met veel nieuwe chronische stressprikkels voor ons lichaam, zoals verkeerde voeding, gifstoffen, tekort aan DPP-IV enzym, darmproblemen, chronische ziektes, zorgen om familie, gebrek aan zingeving, financiele zorgen, etc. Het zijn veelal chronische stressfactoren waar ons lichaam minder goed mee om kan gaan. Stressprikkels waar ons lichaam nog “bekend” mee is, zijn acute stressprikkels zoals honger, kou en warmte. Onze genen doen er namelijk duizenden/ tienduizenden jaren over om zich aan te passen aan een nieuwe situatie.

Toch is stress zelf niet perse de oorzaak van de problemen, het probleem zit er meer in hoe we omgaan met deze stress. Veelal proberen we de stress te compenseren met troostvoeding zoals suiker, chocolade, alcohol en fastfood. Of we proberen de scherpe randjes eraf te halen, de gevoelens te onderdrukken met social media, computergames, medicatie, drugs, alcohol of roken. Het zijn net deze manieren waarop we een teveel aan stress proberen te compenseren, die extra stress en welvaartsaandoeningen creeren.

Endorfine ons anti-stress hormoon

Endorfine is een anti-stress hormoon, het kan ervoor zorgen dat na 10 seconden de stressreactie in ons lijf alweer uitgezet wordt. Het remt dus de stressreactie van ons lichaam. Pas wanneer endorfine de stress reactie niet heeft kunnen stilleggen schiet cortisol (ons tweede anti-stress hormoon) in werking.

Exorfine rijke producten, zoals gluten, koemelk, soja, spinazie, suiker en alcohol geven in ons lichaam een overstimulatie van ons endorfine systeem. Exorfines lijken namelijk sterk op ons lichaamseigen endorfine en kunnen hetzelfde resultaat geven in ons lichaam. Door exorfine rijke troostvoeding en alcohol voelen we dus op korte termijn een vermindering van stress. MAAR doordat ze het endorfine systeem ongevoelig maken, geven ze op de lange termijn juist een verminderde stressweerstand. We kunnen steeds minder goed tegen stress en worden steeds stressgevoeliger.

Een ongevoelig enforine systeem noemen we endorfine resistentie. U kunt dit herkennen aan:

– toegenomen vet op de buik en bovenarmen
– zelden of nooit verkouden zijn
– hoge bloeddruk
– slaapstoornissen
– laag libido
– schommelingen in de bloedsuikerspiegel
– vermoeidheid
– gewichtstoename
– concentratieproblemen
– depressieve gevoelens
– ADD/ADHD
– uitstelgedrag
– moeite met motivatie
– neiging tot verslavingen
– angsten

Endorfine en ons beloningssysteem

Telkens wanneer ons beloningsysteem wordt geactiveerd, komer er endorfine en dopamine vrij. Ook komt er GABA vrij, waardoor we ons rustig voelen. U maakt dan voldoende ‘geluksstofjes’ aan om te bereiken wat u wilt en om u goed te voelen.

Maar wanneer we het beloningssysteem overbelasten, met alle voorgenoemde factoren, dan krijgen we een steeds ongevoeliger stressysteem. We hebben steeds meer en sterkere prikkels nodig om ons goed te voelen. Een kettingsreactie, die de poort opent naar verslaving.

Een overbelast endorfinesysteem kan ook ontstaan door psychofarmaca, opiaatpijnstillers, hormonale disbalans, uitdroging of door bijvoorbeeld een destructieve partnerrelatie of negativiteit.

Verbinding lichaam en psyche 

Endorfine en soortgelijke stoffen (enkefaline, dynorfine) hebben niet alleen een effect op onze psyche op ons brein, endorfine receptoren (ontvangers) komen in heel het lichaam voor. Ook in de immuuncellen, perifere zenuwen en zowat alle andere cellen in het lichaam. Zo heeft endorine invloed op andere stoffen zoals GABA, melatonine, dopamine, anandamide en oxytocine. Ook heeft endorfine een synergetische werking met het endocannabinoide systeem, waarover later meer.

Endorfine heeft meer dan honderd functies in het lichaam, hieronder een greep uit de verschillende functies:

– zorgt voor veiligheid en een veilige hechting
– vermindert pijn
– remt allergische aandoeningen
– bevordert zelfherstel
– reguleert de insuline gevoeligheid
– vermindert de effecten van lactaat (verzuring)
– anti-aging